Wigilia Wszystkich Świętych i garść tradycji z Włoch
piątek, listopada 01, 2024
Plac marradyjski ostatniego dnia października wypełnił się po brzegi. Znów wystarczyły odrobina fantazji oraz chęci do działania, do ożywienia jesiennego wieczoru, do przyciągnięcia dzieci. Tak niewiele, a jednocześnie tak wiele, bo przecież zawsze stoi za tym sztab ludzi, którzy poświęcają swój wolny czas, aby stworzyć atrakcje dla innych. Festa w halloweenowym duchu była eksperymentem i zorganizowana została po raz pierwszy. Myślę jednak, że po sukcesie wczorajszego wieczoru, będzie miała za rok swoją kontynuację. Taką mam przynajmniej nadzieję.
Można oczywiście krytykować - na pewno tacy się znajdą - powtarzając, że to przecież nie jest włoska tradycja, ale patrząc wczoraj na plac wypełniony uradowanymi dziećmi i dorosłymi zajadającymi polentę serce puchło z radości.
A nawiasem mówiąc - czy naprawdę Halloween jest tak bardzo dalekie od włoskiej tradycji?
Za każdym razem kiedy piszę o języku, o kuchni, o zwyczajach - staram się podkreślić, że Włochy to zlepek różnych regionów. Trudno jest zatem mówić o włoskiej kuchni czy włoskim zwyczaju, o wiele bardziej naturalnym jest opowiadanie na przykład o kuchni Toskanii, o zwyczajach florenckich, rzymskich, o tradycjach w Trentino czy Sycylii. Każdy włoski region jest niemal jak inna planeta.
Czy Włosi świętują Ognissanti (1 listopada) i Giorno dei Morti (2 listopada)?
Oczywiście! I to jak pięknie i różnorodnie! W regionach północnych Włoch w nocy z 1 na 2 listopada zostawiało się w kuchni świeżą wodę, aby umarli, którzy przychodzą w odwiedziny mogli ugasić pragnienie. W niektórych domach zostawia się nawet zastawiony stół, na którym najczęściej znajdą się suszony bób i gotowane kasztany. Podobno we Friuli zostawia się też zapaloną świeczkę i odrobinę suchego chleba.
Wiele lat temu w niektórych regionach był też zwyczaj, że dzieci chodziły po domach i obdarowywano je "ben dei morti", czyli wspomnianymi już kasztanami, bobem i suszonymi figami, a po odprawieniu modłów dziadkowie raczyli najmłodszych opowieściami z dreszczykiem. Skojarzenia z Halloween? Myślę, że nasuwają się same.
Przeczytałam również, że zwyczaj ustawiania wydrążonych dyń ze światełkiem w środku panował już dawno temu w Abruzzo. Na Sycylii w wielu domach dzieci otrzymują od zmarłych przodków podarki - są to najczęściej cukrowe figurki.
Oczywiście bogactwo tradycji związanych z tym świętem znajduje swoje równie kolorowe odbicie w kuchni. W północnych regionach jednym z najbardziej typowych dań jest zupa z soczewicy, czasem z dodatkiem dyni, ponadto zupa z kapusty typu verza, gęsina i gotowane kasztany. Jest też kilka typowych słodkości - ciasteczka "ossi di morto" (kości umarłego) albo sycylijska marcepanowa frutta martorana.
Włosi wiedzą czym jest zabawa, ale też czym jest zaduma i refleksja. To wszystko jest tu w idealnej symbiozie. Dawniej te dni nastrajały mnie depresyjnie. Były jak nawóz do zasiania melancholii, lęków i smutku na cały listopad. Teraz jest inaczej...
Oczywiście Włosi odwiedzają w tych dniach cmentarze, spotykają się rodzinnie, jednak mam wrażenie, że to wszystko dzieje się bez zasilania przemysłu cmentarnego, a przynajmniej nie w takiej skali, jaką pamiętam z Polski.
Ja sama bliskich zmarłych wspominam często i przy każdej okazji zaglądam na cmentarze, które - jakkolwiek to zabrzmi - niezmiennie mnie fascynują.
Mój 1 listopada jest w tym roku pracujący, ale już jutro robię sobie wolne i zmykam do miasta, w którym nie było mnie całe wieki. Z jednej strony kusił Picasso, Munch i inni, ale ostatecznie postanowiłam zostawić zacne wystawy na mniej pogodne dni i lato świętego Marcina wykorzystać najpiękniej jak się da. Zdaje się, że od niedzieli pożegnamy ponad dwudziestostopniowe temperatury...
Dobrego dnia i dobrego weekendu.
Spodobał Ci się tekst?
Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie:- Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
- Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę.;
- Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku i Instagramie.
3 komentarze
Wspaniały tekst ! marysia
OdpowiedzUsuńTradycje mogą być różne, ale najważniejsze jest bycie razem. Pozdrawiam. Hanka
OdpowiedzUsuńRóżnorodność jest piękna. Mnie osobiście zawsze zastanawiało dlaczego uznajemy listopadowe święto za smutne i pełne zadumy skoro w większości wyznań istnieje szczęśliwe życie po śmierci- powinniśmy się zatem cieszyć, że nasi zmarli dostąpili takiego zaszczytu po przeżyciu swojego długiego życia bądź śmierć zakończyła ich mękę życia w chorobie. Jedynie te małe groby mimo wszystko wywołują mój smutek. Pozdrawiam serdecznie Karolina
OdpowiedzUsuń