Hiszpańskie wakacje z francuską okrasą - Akt V - Roncisvalle i Guernica
środa, czerwca 26, 2024
Droga z Pirenejów do następnego punktu naszego zakwaterowania minęła nam szybko i spokojnie i to właśnie dlatego, choć pierwotnie w planach mieliśmy tylko jedną atrakcję, ostatecznie dodaliśmy też kolejną, która zarezerwowana była na dzień następny.
Miałam wrażenie, że przez dobre pół trasy minęliśmy ledwie garstkę samochodów. Północna Hiszpania w regionie Navarra nie jest gęsto zaludniona, a my po aragońskich Pirenejach właśnie ten region przemierzaliśmy, żeby dotrzeć do wyjątkowego miejsca, które było kolejnym życzeniem Mikołaja - Roncisvalle.
Trzeba zacząć od tego, że historia jest w ogóle jedną z pasji moich dzieci. Każde z nich jednak lubi zgłębiać inne kwestie, każde interesuje się innymi epokami. Mikołaj to przede wszystkim wielkie bitwy, przywódcy i dzielni rycerze. Dlatego też, kiedy przedstawiłam wstępny rys naszego wakacyjnego planu, zaraz poprosił o dodanie do niego wyjątkowego miejsca, o którym marzył od dawna.
Roncisvalle choć maleńkie, przycupnięte na uboczu tuż przy granicy z Francją i zamieszkałe przez garstkę mieszkańców, to jednak cieszy się międzynarodową sławą. Na szczęście sława historycznej osady nie przytłacza, nie niszczy jej, czy też raczej należałoby powiedzieć - nie zadeptuje. Wiele osób Roncisvalle zna przynajmniej z opowieści, szczególnie bliska jest piechurom, pielgrzymom i wędrowcom. To punkt, w którym zamyka się pierwszy etap słynnego szlaku Cammino di Santiago. Bierze on początek we francuskim Saint-Jean-Pied-de-Port, ale ponieważ ten pierwszy etap przechodzi przez Pireneje i co za tym idzie jest bardzo wymagający, część wędrowców go pomija i swoją wyprawę zaczyna właśnie tu - w Roncisvalle.
Cammino di Santiago nie było jednak powodem, dla którego w te strony zawitaliśmy...
W 778 roku rozegrała się w tym miejscu niezwykle ważna bitwa, która była wielką porażką Karola Wielkiego. Choć było to kluczowe wydarzenie w dziejach Europy, to ja pokornie przyznam, że jedyną wiedzą, jaką mogłam się "poszczycić", było wyniesione ze szkoły mgliste wspomnienie słynnej Pieśni o Rolandzie - Chanson de Roland!
Wielki rycerz Rolando opiewany również w wielu innych utworach literackich, tutaj miał zginąć i tu też według legendy został pochowany. To dlatego tak bardzo Mikołajowi zależało na odwiedzeniu Roncisvalle.
Najważniejszym zabytkiem osady jest Collegiata Reale - przepiękny gotycki kościół, który wybudowano w XIII wieku, aby stworzyć miejsce dla przybywających od strony Pirenejów pielgrzymów. Świątynia, jaką dziś możemy podziwiać odbudowana została w XV wieku, po wielkim pożarze. Uważa się, że był to pierwszy gotycki kościół w całej Hiszpanii.
To właśnie tu codziennie, niezmiennie od wieków odprawiane jest błogosławieństwo pielgrzymów.
Warto zwiedzić również przyległości świątyni - wspaniały dziedziniec wraz z kaplicą świętego Augustyna. Znajduje się tu grób króla Sancho VII z XIII wieku. Zasłynął on przede wszystkim heroicznymi czynami w jednej z ważniejszych bitew w historii Hiszpanii - Las Navas de Tolosa. Jako trofeum przywiózł z niej łańcuch, który odebrał wrogowi i który również w kaplicy jest wyeksponowany. Jest to symbol, który do dziś widnieje w herbie regionu Navarra.
Sancho był znany nie tylko ze swoich sukcesów na polu walki, ale też z nieprawdopodobnego - zwłaszcza w tamtych czasach - wzrostu. Mierzył ponad dwa metry! XII-wieczna rzeźba zdobiąca jego grobowiec jest imponującą figurą naturalnych rozmiarów.
Nim zostawiliśmy Roncisvalle, wjechaliśmy jeszcze kilometr wyżej na przełęcz, skąd rozciąga się widok zapierający dech, ale przede wszystkim to też tutaj znajduje się głaz upamiętniający słynnego Rolando.
Zostawiliśmy mekkę pielgrzymów i ruszyliśmy na zachód. GPS pokazywał, że powinniśmy dotrzeć do celu o wiele wcześniej niż planowaliśmy. Tak jak już wspomniałam na początku - kolejny więc raz spontanicznie zmodyfikowałam plan i zaproponowałam po drodze jeszcze jeden przystanek. Zapraszam Was na drugi spacer i kolejną lekcję historii, tym razem okraszoną sztuką. Oto Guernica!
Myślę, że większość osób, nawet tych, które sztuką nie bardzo się interesują, choć raz miała przed oczami słynny obraz Picasso. To sztandarowe dzieło przedstawia jedno z tragiczniejszych wydarzeń w Europie zeszłego wieku i pewnie najtragiczniejsze w dziejach Hiszpanii. Żeby je zatem zrozumieć trzeba najpierw w tę historię się zagłębić.
W lutym 1936 po wielu trudnych latach, kiedy w Hiszpanii panował kryzys, wybory wygrał zdecydowaną większością front ludowy. Wydawało się, że będzie to początek nowego życia, jednak już w lipcu konserwatyści wspierani przez wojsko zaczęli organizować zamach stanu. Ich celem było przejęcie władzy w całej Hiszpanii. Po kolei upadały kolejne miasta Granada, Cordoba i Sevilla. Premier Josè Giral zachęcał więc ludzi i rozdawał im broń, żeby opierali się próbom przejęcia władzy przez generałów. Wkrótce cała Hiszpania ogarnięta została wojną domową.
Generałowie, wśród nich oczywiście Franco, szybko zorientowali się, że nie docenili siły oporu cywilnej ludności. Z odsieczą, ze wsparciem ruszyli Hitler i Mussolini. W takiej sytuacji rząd republikański miał nadzieję na wsparcie krajów demokratycznych: Francji, Wielkiej Brytanii i USA, jednak kraje te, z obawy przed zaangażowaniem się w konflikt światowy, pozostały z boku, biernie obserwując rozwój wypadków.
Co ciekawe - nawet jeśli władze tych państw postanowiły nie mieszać się do spraw hiszpańskich, to jednak do Hiszpanii spływało wsparcie zwykłej ludności: intelektualiści, anarchiści, studenci, nawet antyfaszyści z Włoch.
Sytuacja zrobiła się jeszcze bardziej dramatyczna, kiedy na scenę wtargnęło lotnictwo wojskowe z Niemiec i Włoch. I tak 26 kwietnia 1937 roku Legion Luftwaffe Condor wspierany przez siły włoskie zrzucił na Guernikę - niewielkie miasto w Kraju Basków - tony bomb, zabijając około 2000 osób i samo miasto równając z ziemią.
W niektórych punktach, na centralnych placach można oglądać stałe ekspozycje prezentujące fotografie, które udokumentowały te tragiczne wydarzenia.
To właśnie wtedy Picasso przyjął zlecenie od rządu republikańskiego i swoim dziełem po raz pierwszy wyraził "głośny" i jawny sprzeciw wobec działań Franco i wobec bestialstwa wojny w ogóle. Dzieło Guernica, do namalowania którego artysta użył tylko białych, czarnych i szarych barw, do tego rygorystycznie matowych, zostało wystawione na Wystawie Światowej w Paryżu. Po jej zakończeniu i upadku rządu republikańskiego Picasso nie zgodził się na przetransportowanie go do Hiszpanii. Ogłosił, że "Guernica" powróci dopiero po upadku dyktatury Franco i odzyskaniu przez kraj wolności, dlatego też obraz przez kilka dziesięcioleci pozostał w Nowym Jorku, w słynnym MoMa.
Został przewieziony do Hiszpanii dopiero na początku lat 80!
Z obrazem wiąże się też pewna anegdota, w której nie wiem ile jest prawdy, ale od zawsze mnie porusza. Podobno ambasador Niemiec Otto Abetz, kiedy odwiedził Picasso w jego studio, odnosząc się do Guerniki, zapytał:
- To wy stworzyliście ten horror?
Na co artysta miał odpowiedzieć:
- Nie, to wasze dzieło...
Oryginał obrazu znajduje się dziś w Muzeum Narodowym Królowej Zofii w Madrycie, ale warto wiedzieć, że ma on swoje dwie znane repliki. Jedna w formie arrasu znajduje się w siedzibie ONZ, druga właśnie w Guernice.
Przystanek w tym miejscu był dla mnie niezwykle poruszającą lekcją historii. Polecam uważne przyjrzenie się słynnemu malowidłu, przeanalizowanie jego detali. Ja dziś nie będę rozpisywać się o interpretacji jego poszczególnych elementów, bowiem przede mną zrobiło to już wielu innych bardziej kompetentnych. Mam jednak niedosyt w pisaniu, bo bycie tam, było dla mnie przeżyciem pełnym emocji.
Dziś Guernica to spokojne miasteczko, pełne kwiatów, kolorowych fasad, przyjemnych placów, które jednak wciąż subtelnie przypomina o swojej tragicznej przeszłości.
Szkoda, że tak niewiele nauki wyciąga się z historii i że okrucieństwa wojny wciąż w kilku miejscach na świecie są teraźniejszością. Mówi się, że bombardowanie Guerniki było przymiarką do okrucieństw drugiej wojny światowej.
Na koniec, nim dotrzemy nad ocean dodam tylko, że Guernica była dawną stolicą Basków i to tu pod świętym dębem władcy składali przysięgę wierności i szacunku. Po pierwszym dębie dziś nie ma nawet śladu, ale trzyma się jeszcze pień dębu XIX-wiecznego, jak niemy, pokiereszowany świadek historii tego miejsca.
Nad ocean, do miejsca naszego drugiego dłuższego pobytu dotarliśmy późnym popołudniem. Wiedziałam o nim tylko tyle, że jest mekką surferów, ale o tym, jak i o wrażeniach znad oceanu, oczywiście już jutro...
CDN...
Spodobał Ci się tekst?
Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie:- Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
- Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę.;
- Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku i Instagramie.
1 komentarze
Bardzo podobają mi się gotyckie kościoły- mają w sobie jakąś dziwną tajemniczość tym bardziej, że nawet zdjęcia w nich wychodzą ciemne, ukrywając szczegóły jakby budynek chciał chronić swoje sekrety. Zastanawiają mnie te piękne niebieskie drzwi na trzecim zdjęciu od dołu- czy są to drzwi od tego właśnie kościoła? Pozdrawiam serdecznie Karolina
OdpowiedzUsuń